ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਹੁਣ ਹਰ ਵਾਈਨ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੀ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਹੋਵੇਗੀ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਟਰੈਕ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਸ ਸਿਸਟਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਹਰ ਬੋਤਲ ‘ਤੇ ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਲਗਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਆਬਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ 70 ਫੀਸਦੀ ਬੋਤਲਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਹਨ। ਬਾਕੀ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਗਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਆਬਕਾਰੀ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਟਰੈਕ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਸ ਸਿਸਟਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਰੁਕੇਗੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਵੇਚੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਟੈਂਡਰ ਨੂੰ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀ ਹਰ ਬੋਤਲ ‘ਤੇ ਬਾਰ ਕੋਡ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤਹਿਤ ਸ਼ਰਾਬ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਬਿਨਾਂ ਕੋਡ ਦੇ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਕੱਢ ਸਕੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ‘ਤੇ ਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿੱਥੇ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਵੇਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੋਤਲ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਦੇ ਹੀ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਆਬਕਾਰੀ ਤੇ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰੇਕ ਬੋਤਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੇਸ ‘ਤੇ ਕਿਊਆਰ ਅਤੇ ਬਾਰ ਕੋਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪਛਾਣ ਲਗਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਦੇ ਟਰੈਕ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਕ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ ਵੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿਭਾਗ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਗਾਏਗਾ ਕਿ ਕੀ ਟੈਕਸਾਂ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਨਫਾਰਮੈਟਿਕਸ ਸੈਂਟਰ, ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਿਸਟਮ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੇਗਾ ਕੰਮ
ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਕਿਊਆਰ ਕੋਡ ਸਿਸਟਮ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ‘ਚ ਅਸਰਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੂਜੇ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਫੜੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤਹਿਤ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ‘ਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਹਰ ਬੋਤਲ ‘ਤੇ ਹੋਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਰਾਬ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੋਲੋਗ੍ਰਾਮਾਂ ‘ਚ ਇਕ ਖਾਸ ਫੀਚਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਇਕ ਕੋਡ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ‘ਚ ਐਂਟਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਰਾਬ ਕਿਸ ਬੋਟਲਿੰਗ ਪਲਾਂਟ ‘ਚ ਬਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਠੇਕੇ ਤੋਂ ਇਹ ਬੋਤਲ ਕੱਢੀ ਗਈ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਜੇਕਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਸ਼ਰਾਬ ਕਿਤੇ ਵੀ ਫੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿੱਥੋਂ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੋਤਲ ‘ਤੇ ਹੋਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਿਚ ਇਕ ਟਰੈਕ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਸ ਸਿਸਟਮ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਰਾਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹੋਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਬਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਸ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਟਰੈਕ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਸ ਸਿਸਟਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਾਕੀ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ, ਉਥੇ ਹੀ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ‘ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲੱਗੇਗੀ। ਹਰੇਕ ਬੋਤਲ ‘ਤੇ ਇਕ ਬਾਰ ਕੋਡ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਵਧੇਗੀ।
